ANKARA-BHA
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yapılan “Ramazan Ayı ve Gıda Enflasyonu” başlıklı analiz, Ramazan ayının gıda fiyatları üzerinde belirgin bir etkisi olduğunu ortaya koydu. Analize göre, 2025 yılı Ramazan ayının gıda fiyatları ve alkolsüz içecekler üzerindeki baskısı, büyük ölçüde işlenmemiş gıda ürünlerinin fiyatlarında gözlemlendi. Söz konusu dönemde, Ramazan ayının manşet enflasyona etkisi, gıda kaynaklı olarak yaklaşık 0,5 puan seviyesinde hesaplandı.
TCMB’nin analizinde, 2003-2024 yılları arasındaki aylık enflasyon verileri kullanılarak gıda ve alkolsüz içecekler, işlenmiş ve işlenmemiş gıda fiyatlarının üzerindeki Ramazan etkileri incelendi. Analiz sonuçlarına göre, Ramazan ayının gıda enflasyonu kalemleri üzerindeki etkileri farklılıklar göstermektedir. Özellikle, gıda ve alkolsüz içeceklerin genel fiyatları ile işlenmemiş gıda ürünlerinin aylık enflasyonu üzerinde hem eş zamanlı hem de önceki ve sonraki dönemlerde belirgin etkiler tespit edilirken, işlenmiş gıda fiyatlarında anlamlı bir etki gözlemlenmemiştir.
Analizin bulguları, Ramazan ayının fiyatlar üzerindeki etkisinin çoğunlukla işlenmemiş gıda ürünlerinden kaynaklandığını doğrulamaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Tarım Ürünleri Fiyat İzleme Sistemi (TÜFİS) verilerine dayanan incelemeler, zincir marketler ve yerel marketlerdeki günlük fiyat değişimlerini detaylı şekilde izlemeye olanak tanımaktadır. Bu veriler, Ramazan ayı boyunca özellikle kırmızı et ve tavuk eti fiyatlarının artış eğiliminin ivmelendiğini ve sonrasında ise daha ılımlı bir seyir izlediğini göstermektedir. Bakliyat fiyatlarının ise ay içerisinde yükselirken, öncesi ve sonrası dönemlerde nispeten yatay seyrettiği belirtilmiştir. Yumurtaların fiyatları ise Ramazan ayında artarken, sonrasında düşüş eğilimi göstermiştir.
TCMB’nin yaptığı modellemeler ve yüksek frekanslı veri analizi, gıda ve alkolsüz içecekler ile işlenmemiş gıda fiyatlarında Ramazan ayının etkili olduğunu doğrulamaktadır. Hesaplamalar, 2025 yılında Ramazan ayının şubat ve mart aylarında işlenmemiş gıda fiyatları üzerinde sırasıyla 1,16 ve 3,53 puan, gıda ve alkolsüz içecekler fiyatları üzerinde ise 0,75 ve 1,09 puanlık bir yukarı yönlü baskı oluşturduğunu ortaya koymaktadır. Buna paralel olarak, Ramazan ayının manşet enflasyon üzerindeki doğrudan etkisi yaklaşık 0,5 puan olarak hesaplanmıştır.
Sonuç olarak, 2025 yılı Mart ayında gıda fiyatlarındaki yüksek artışlarda Ramazan ayının etkisinin belirgin olduğu ifade edilmiştir. Bu bulgular, özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artışların, Ramazan dönemi ile bağlantılı olarak önemli bir faktör olduğunu göstermektedir.