Ad ve soyadı bizlere ailemizden kalan ve irademiz dışında sahip olduğumuz bilgilerdir. Öyle ki bu kişisel bilgilere her ne kadar irademiz dışında sahip olmuş olsak da ad ve soyadımızı keyfi olarak kendi irademizle değiştirmemiz mümkün değildir. Çünkü bu bilgiler kişilere yasal bağlayıcılığı olan ve izinsiz değiştirilmesi halinde cezai yaptırım yaratan verilerdir. Fakat her insanın ad ve soyadını beğenme, kabul etme ve yahut aidiyet hissetme zorunluluğu olmamakla birlikte keyfi olarak ad ve soyadı değişikliğinin de hukuksuz olduğu açıktır. Peki, böyle bir durumda vatandaş ad ve soyadı değişikliğini nasıl gerçekleştirecek? Bu yazımızda ad ve soyadı değişikliğinin Türk hukuk siteminde nasıl mümkün olduğunu inceleyeceğiz.
Yapılan bazı kanun değişiklikleri ile vatandaşlara, belli süreler içerisinde mahkemeye başvurmaksızın ad ve soyadı değişikliği kolaylığı sağlanmış ve söz konusu yasal düzenlemenin sağladığı bu kolaylık 2019 yılı kasım ayında son bulmuştu. Ancak, 24 Aralık 2019’de çıkarılan ve İçişleri Bakanlığına ilişkin yeni düzenlemelerin yer aldığı kanuna göre ad ve soyadı değişikliğiyle ilgili iş ve işlemler 3 yıl boyunca mahkeme kararı aranmaksızın il ve ilçe idare kurulunca yürütülmeye devam edecek. Ocak 2020’den itibaren geçerli olan bu kanuna göre yine Soyadı Kanunu’nun 3’üncü maddesine aykırı yazılan, yazım ve imla hatası olan, komik ve argo olan veya düzeltme işareti kullanılmasından kaynaklanan anlam değişlikleri bulunan ad ve soyadları il ve ilçe idare kurulunun vereceği kararla bir kereye mahsus mahkeme kararı aranmaksızın değiştirilebilecek. Buradan da anlaşıldığı üzere kanunun ilgili maddesinde belirtilen mazeretlere sahipseniz bulunduğunuz il yahut ilçe nüfus müdürlüklerine başvurarak ad ve soyadı değişikliği talep ataşehir escort edebileceksiniz.
Tabii, vatandaşların söz konusu mazeretler dışında ad ve soyadı değiştirmek için başkaca mazeretleriniz olabilir yahut ilgili nüfus müdürlüğü mazeretiniz kabul etmeyerek/yeterli görmeyerek talebinizi olumlu karşılamayabilir. Bu durumda da çaresiz değilsiniz. Gerek bahsedilen bu idari yolu denedikten sonra gerek doğrudan mahkemeler yoluyla da ad ve soyadı değişikliği yapabilirsiniz. Diğer bir ifadeyle Nüfus Müdürlüklerine yapılan başvurularda olumlu sonuç alamayan vatandaşların isim değiştirme davasını açma hakkı saklı tutulmuştur.
Ancak açılan davadan da ad ve soyadı değişikliği sonucunun çıkması için de belirlenen haklı sebeplerden birine sahip olmanız gerekmektedir. Mahkemelerce haklı kabul edilen bu sebepler;
- İsmin kişiyi sosyal hayatında komik duruma düşürmesi
- İsmin genel toplum ahlak, anane, örf ve adetlere aykırı olması
- Kişinin dini görüşüyle örtüşmeyen bir isme sahip olması (Kişinin sonradan din değiştirmesi durumlarında da haklı sebep olarak kabul edilir.)
- İsmin kötü bir olayı, anıyı veya başka bir kişiyi hatırlatması
- İsmin telaffuzunun kolay olmaması
- Kişinin sosyal çevresi (arkadaş ortamı, iş hayatı, aile yaşamı) içerisinde farklı bir isimle biliniyor ya da tanınıyor olması
- Kişinin ismini bir türlü benimseyememesi
- Cinsiyet değişikliği
- İsmin kişinin sosyal, iş ve günlük akışında hayatını olumsuz yönde etkilemesi
- Kan davası sebebiyle kişinin kimliğini gizlemek istemesi ve kendilerine ulaşılmasını önlenme amacını taşıması
- Aile içerisinde suç işlemiş ya da herhangi bir suça karışmış bireylerin bulunması
- Sabıka kaydı bulunması ve Emniyet güçleri tarafından kaç durumda olması halinde kimliğinin tespit edilmesini önlemek
- Ülke içerisinde aynı ismi taşıyan çok sayıda kişinin bulunması
- Popüler, ünlü kişiler ile adaş olmak
- Haklarında mahkumiyet kararı çıkmış ya da herhangi bir suçtan hüküm giymiş kişilerle aynı ada sahip olmak
Sizlerde bu ve buna benzer sebeplerle ad ve soyadı değiştirmek istiyor ve idari yollardan sonuç alamıyorsanız; konusunda uzman bir avukata danışarak adli yollar kanlıyla da ad ve soyadı değişikliği gerçekleştirebilirsiniz.
Av. Ömer Faruk KARAGÖZ