Çankırı’da fosiller üzerine kazıya başkanlık yapan Antropolog Prof. Dr. Ayla Sevim Erol, milyonlarca yıl önce Türkiye topraklarında yaşayan canlılara dair merak edilen birçok soruyu cevapladı.
Dünyanın nasıl oluştuğu, insanlardan önce şu an yaşadığımız yerlerde hangi canlıların yaşamını sürdüğü her zaman merak konusu oldu.
Bir zamanlar bilinmez olan bu konular, bilim insanlarının teknolojiden de faydalandığı çalışmaları sayesinde her geçen gün yeni bilgilerle daha fazla aydınlanıyor.
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayla Sevim Erol, bu bilim insanlarından sadece birisi.
Erol, yıllardan beri dünyanın çeşitli yerlerinde ve Türkiye’de pek çok kazıda görev aldı.
Halihazırda Milas, Nif Kazısı ve Patara kazılarının antropolojik analizlerini yürüten Erol, aynı zamanda heyecan verici bir başka çalışmaya da başkanlık şişli escort bayan yapıyor.
Erol, bir süreden beri “Çankırı Çorakyerler Omurgalı Fosil Lokalitesi” kazısının da başkanlığını yürütüyor.
Kazı çalışmalarının devam ettiği yörede milyonlarca yıl önce yaşamış pek çok omurgalının fosilleri bulundu.
Erol, bunlardan ikisinin “Qurliqnoria chorakensis” ve “Gangraia anatolica” adıyla daha yeni yayımlandığını söyledi.
Türkiye’de her bölgede fosil bulmak mümkün
Erol, fosil kavramını “Milyonlarca yıl öncesinde çeşitli jeolojik dönemlerde ve farklı ortamlarda yaşamış olan canlıların öldükten sonra geçirdikleri uzun bir süreç içerisinde bulundukları ortamdaki çökeller içindeki taşlaşması sonucu oluşan kalıntılar” olarak tanımladı.
Dünyada fosiller açısından en zengin kıtanın Afrika olduğunu söyleyen Erol, buna karşın dünyanın çeşitli bölgelerinde fosil araştırmalarının sürdüğünü belirtti.
Erol’un verdiği bilgilere göre Türkiye toprakları fosiller açısından hayli zengin ve her bölgede fosil bulmak mümkün.
Bugüne kadar tespit edilmiş yüzlerce fosil yatağından şu ana kadar Bursa Paşalar, Ankara Hırsızderesi, Çankırı Çorakyerler, Nevşehir, Kırşehir ve Çanakkale ile Denizli illerinde kazı çalışmaları yapıldı.
Ancak Erol, daha çok fazla sayıda kazı yapılabilecek alanların mevcut olduğunu söyledi.
Peki bugüne kadar yapılan ve yüzlerce kalıntının bulunduğu bu fosil araştırmalarında ne gibi sonuçlara ulaşıldı?
Şu an yaşadığımız bu topraklarda milyonlarca yıl önce hangi canlılar yaşıyordu? Örneğin dinozorlar var mıydı?
Zürafanın dört katı büyüklüğündeki dev gergedan
Yapılan çalışmalarda hangi türlere ait fosiller bulundu?
Türkiye’de ise ilk buluntu 2002 yılında Çankırı-Çorum havzasında, Kırıkkale Delice ilçesi yakınlarında bulunan bir ön kol kemiği parçasıdır. Dev gergedan Türkiye’de sadece Çankırı-Çorum ve Tuzluca (Iğdır) havzalarında bulundu. Bu veriler Anadolu’nun Oligosen’de Asya’nın orta ve güney bölgeleri ile bağlantılı olup benzer ortam ve iklim koşullarını taşıdığını gösterir. Müze projeleri kapsamında Çankırı Çorum havzasında Dev Gergedan kazı çalışmaları yapılmaktadır. Dev Gergedan’a (Baluchitherium sp.) ait alt çene, dişler ve etraf kemikleri omurgalılar bölümünde sergilenmektedir. Dev gergedan zürafanın hemen hemen dört katı büyüklüğündeydi.
Çankırı’da fosili bulunan “Ancylotherium pentelicum” olarak adlandırılan türün canlandırma resmi
Çankırı’daki kazılarda başka neler bulundu?
Bunların dışında Çankırı Çorakyerler’de yapmış olduğumuz kazılarda “Ancylotherium pentelicum” olarak isimlendirilen günümüzde nesli tükenmiş bir canlıya ait fosil bulunmuştur.
Ayrıca Çankırı’da yırtıcılardan kılıç dişli kedigillerden “Machairodus afhanistus” olarak isimlendirilen türe ait fosiller bulundu.
