ANKARA-BHA
Görüntüler, belgeler ve uygulamalarla dolup taşan dijital dünyamız, yalnızca cihazlarımızı değil, gezegenimizi de tehdit ediyor. Farkında olmadan veri biriktiren bireylerin alışkanlıkları, hem ekonomik hem çevresel açıdan ciddi sonuçlar doğuruyor.
Artık birçok kişinin karşılaştığı “Bulut depolama alanınız dolmak üzere” uyarısı, sadece bir hafıza sorunu değil; enerji tüketimi ve karbon emisyonları açısından da önemli bir sorun haline geldi.
Dijital yığınlar, doğal kaynakları tüketiyor
Loughborough Üniversitesi’nden Profesör Tom Jackson, dijital verilerin uzak sunucularda tutulduğunu ve bu merkezlerin enerjiye olan yüksek ihtiyacına dikkat çekiyor.
“Veri merkezlerinde binlerce sunucu 7/24 çalışır durumda. Elektrik harcaması büyük, bunun neredeyse yarısı ise soğutma sistemlerine gidiyor,” diyen Jackson, bu merkezlerin karbon salımının artık havacılık sektörünü bile geride bıraktığını belirtiyor.
2021’de yapılan bir araştırmaya göre, Google’ın bir veri merkezi günde ortalama 1,7 milyon litre su tüketti. Bu suyun büyük bölümü, sunucuları soğutmak amacıyla kullanıldı.
Jackson uyarıyor: “Veri üretimi bu hızla devam ederse, 2033 yılına gelindiğinde dijital veri kaynaklı enerji talebi, dünya genelindeki toplam elektrik üretimini aşabilir.”
Bireysel kullanım da sorumluluk gerektiriyor
Bu yalnızca teknoloji devlerinin değil, bireysel kullanıcıların da sorumluluğunda. Kullanılmayan uygulamalar, tekrar eden fotoğraflar, yıllardır silinmemiş mesajlar gibi veriler, gereksiz yere veri merkezlerinde yer işgal ediyor.
Dijital stratejist Adela Mei, bu konuda şöyle diyor: “Dijital alan, adeta bir çöplüğe döndü. İnsanlar verilerini saklarken bunun doğaya maliyetini göz ardı ediyor.”
Veri uzmanı Olivier Subramanian ise küçük ama etkili adımlarla fark yaratılabileceğini vurguluyor:
“Eski fotoğrafları silmek, kullanılmayan dosyaları ayıklamak, e-postaları temizlemek, büyük dosyaları sıkıştırmak ya da fiziksel ortamlara aktarmak oldukça yararlı olacaktır.”
Dijital temizlik için uzmanlardan ipuçları
Gereksiz dosyaları silin, ardından çöp kutusunu da boşaltın
Fotoğraflar için verimli formatlar tercih edin (örneğin .webp)
- Otomatik yedeklemeyi sadece ihtiyaç duyulan uygulamalara açın
- WhatsApp gibi uygulamalarda medya dosyalarının otomatik indirilmesini devre dışı bırakın
- Temizlik uygulamaları yerine büyük boyutlu dosyaları manuel olarak tespit edin
Profesör Jackson’un sözleriyle özetlemek gerekirse:
“Veri görünmez olabilir ama bu, onun çevreye etkisiz olduğu anlamına gelmez. Her dosya, ardında bir karbon ayak izi bırakır.”