Kış aylarının gelmesiyle birlikte talebi artan grip aşısı Türkiye’ye gelirken aşı olabileceklerin listesi e-Nabız’a yüklendi. Peki grip aşısı olacakları belirlemek için kullanılan Charlson Risk Skoru nedir?
Grip aşısının kimlere yapılacağı e-Nabız sisteminde açıklandı. E-Nabız sisteminde ilan edilen liste Charlson Risk Skoruna göre belirlendi. Belli yaş üstünde bulunan herkesin listeye dahil edilmemesi Charlson Risk Skorunun nasıl yapıldığını gündeme taşıdı. Charlson Risk Skoru ile bireylerin çeşitli özelliklerinin göz önünde bulundurulup ancak bir puanlama sistemine dahil edilmesiyle aşı olabileceği öne sürüldü.
Charlson Risk Skoru Nedir?
Bu puanlama aşılama için değil hastalık için getirildiğinden kimlerin yüksek riskli olduğu ile ilgili birçok tartışmaya yol açacağı belirtiliyor. Bu endekste hamileler, aşırı kilolular ve iki yaş altındaki çocukların durumu da dezavantaj taşıyor.
0: Risk Yok.
1-2 puan: Hafif Risk
3-4 puan: Orta Risk
5 ve üzeri: Yüksek Risk
Aşılama Charlson Risk Skoru Puanlamasına Göre Yapılacak
Sağlık Bakanlığı henüz grip aşısıyla ilgili algoritmayı resmi olarak açıklamazken, “Charlson Risk Skoru” puanlamasına göre puanı tutan ve birincil risk grup adı altında saptanan hastaya grip aşısı yapılacağı iddia edildi.
Söz konusu taslak algoritmaya göre kişiler “Yüksek, orta ve çok düşük riskli” olarak aile hekimleri tarafından puanlandırılacak. Risk skorunda yer alan hastalıklardan hiçbirine girmeyen kişilere “0” verilerek “risksiz”; 1-2 puanı olanlar ise “çok düşük riskli” kabul edilecek. Bu kişilere grip aşısı yapılmayacak. 3-4 puanda olanlar “orta riskli” kabul edilecek ancak bu kişiler aşı için ikinci fazı bekleyecek. Skor tablosuna göre 5 ve üzerinde puanı olanlar ise “yüksek riskli” kabul edilecek. Bu kişiler aile hekiminin skoru belirlemesinin ardından reçeteyle eczaneden ilacını alacak ardından tekrar aile hekimine giderek aşısını yaptırabilecek.
Puanlama Sistemine Göre Sadece Yaş Şartı Tutmuyor, Birden Fazla Hastalığa Bakılıyor
Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu 2. Başkanı Yusuf Eryazgan, Charlson Risk Skoru’na göre 65 yaş üstünün tek başına bu puanlama ile aşıyı hak etmediğini belirtti. Eryazgan, 5 puanı geçebilmek ve grip aşısını ücretsiz alabilmek için bir kişinin birden fazla hastalığının olması gerektiğini vurguladı.
Eryazgan, listede yer alan hastalıkları ve puanlamaları şöyle açıkladı:
“KOAH hastaları bu listede hiç yok. Kalp damarlarında tıkanıklığı, akciğerinde ya da midesinde problem olanlar, beyin kanaması geçirmiş buna benzer rahatsızlığı olanlar ve karaciğer rahatsızlığı olan hastalar 1 puan alabiliyor. Aşı için toplam puanın en az 5 ve 5’i geçmesi lazım. Eğer şekeriniz var, gözünüzde problem var veya böbreklerinize şeker vurmuşsa 2 puan alabiliyorsunuz. Böbrek hastalığınız orta veya ağır derecede ise 2 puan. Felç geçirdiysenin 2 puan. Etrafa çok fazla dağılmayan bir kanser türü varsa 2 puan. Lenf kanseriyseniz 2 puan. Karaciğerinizde orta ve ağır derecede bir rahatsızlık varsa 3 puan alabiliyorsunuz. Eğer çevreye yayılmış bir kanser türünüz varsa, AIDS iseniz o zaman 6 puan alabiliyorsunuz. Bu taslak kabul edilirse bir kişi grip aşısı için 5 ve 5’in üzerinde puan alması gerekmekte.”