BİROL GÜNGÖRDÜ / ÇANAKKALE – BHA
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı, Türk milletinin destan yazarak tarihe adını altın harflerle kazıdığı bir zaferle sonuçlanan Çanakkale Savaşları’nın kahramanları, aziz şehitlerimizi “Şehit Bilgi Kapısı” projesi ile yaşatmaya devam ediyor.
Dünya ülkelerindeki güç dengelerini alt üst eden, tarihin seyrini değiştirerek, bu toprakları Türk milleti için ebedi bir vatan yapan Milli Mücadele’nin ruhunu ateşleyen, Çanakkale Muharebeleri’nın ölümsüz kahramanlarının hikâyeleri, “Şehit Bilgi Kapısı” ile gün yüzüne çıkıyor.
Çanakkale Muharebeleri esnasında şehit olan askerlerimize dair bilgiler bugüne kadar Milli Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanan şehit listeleri ile tespit edildi. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı bünyesinde 2024 yılında başlatılan “Şehit Bilgi Kapısı” projesi ise Çanakkale kahramanlarının gizli kalmış bilgilerine ışık tutuyor.
3 yılda tamamlanması hedeflenen proje kapsamında; Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri, Milli Savunma Bakanlığı Lodumlu Arşivi ve Kızılay Arşivi’nde yapılan, detaylı ve titiz bir arşiv çalışması ile Çanakkale Cephesi’ne ait olan zayiat istatistik cetvelleri, zayiat cetvelleri, şehit subaylara ait mektup ve safahat belgeleri, hastane defterleri, sıhhi vukuat cetvelleri, tabur ve bölük seviyesinde sıhhiye cerideleri, sıhhi tesisleri gösterir askeri krokiler dâhil 30 binden fazla belge tespit edilerek Osmalıca’dan günümüz Türkçesine çevirisi yapıldı.
Böylece ortaya Çanakkale Savaşları’na ait tarih yazımını da değiştirecek çok önemli veriler ortaya çıktı. Bu çalışma sonucunda; MilliSavunma Bakanlığı bünyesinde hazırlanan listelerde yer almayan şehit isimlerine ve detaylı bilgilerine, subayların şehit olma süreçlerine ait detaylı verilere, hastane kayıtlarında askerlerin tedavi süreçleri ve şehit olma nedenlerine dair raporlara ve istatistiksel bilgilere, Çanakkale dışında bulunan Çanakkale şehitlerine dair detaylı raporlara ulaşıldı.
Titiz bir çalışma neticesinde; şu ana kadar 27. ve 57. alay dahilinde 2500 şehidin bilgisine ulaşıldı. Tasnifleme işlemleri sonrasında her gün belirli miktarda veri web sitesine girilerek vatandaşların ve araştırmacıların hizmetine sunulacak.
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nın elde ettiği bu verileri kamuoyunun kullanımına sunmak için geliştirdiği “Şehit Bilgi Kapısı” projesi kapsamında; Çanakkale Cephesi’nde şehit olmuş bir askere dair temel bilgiler girildiğinde askerin; safahatı, şehit olduğu güne dair detaylı bilgilere ulaşılabiliyor. Kaynaklardan temin edilebilen ölçüde kahramanların, şehit olma sürecine detaylı olarak yer veriliyor.
Bunun yanı sıra şehidin, Çanakkale Cephesi’ne ne zaman ve hangi yoldan geldiği, hangi muharebelere katıldığı, komutanlarının kimler olduğu, birliğinin safahatı, birliğine ait görsel verilere de yer veriliyor. Diğer yandan birliğinin katıldığı muharebelere dair özel hazırlanan haritalar, görsel veriler, belgeler de kamuoyuna sunuluyor.Şehidin yaklaşık olarak hangi şehitliğe defnedildiği, isminin nerede yer aldığına ulaşılabileceği gibi şehit olduğu bölgeye ve şehitliğe gitmek için yol tarifine de ulaşılıyor.
Bu proje ile Çanakkale Cephesi’nde şehit olmuş askerlerin her birinin bilinmeyen hikâyeleri, yaşanmışlıkları, nasıl şehit olduklarıgibi birçok özel bilgi kamuoyuna sunulurken, ilerleyen dönemde veri göndermek için de özel bir alanın olacağı ve buradan veri paylaşımının da olacağı belirtildi. 3 yıl sonunda tamamlanacak proje sonucunda “Şehit Bilgi Kapısı”nda58 binden fazla şehidin verileri kamuoyuna açılmış olacak.