ANKARA-BHA
Türkiye, yapay zeka teknolojilerinden daha etkin yararlanmak ve bilimsel araştırmalarını yeni aşamalara taşımak amacıyla ARF süper bilgisayarına kuantum bilgisayar entegre etmeye hazırlanıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının “2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi” çerçevesinde, yapay zeka teknolojilerinin araştırma ve geliştirme (AR-GE) ekosisteminin temel yapı taşı olarak kabul edildiği belirtiliyor.
Türkçe Büyük Dil Modeli gibi projelerle Türkiye’nin bilimsel kapasitesini güçlendirmeyi ve üretken yapay zeka modellerini desteklemeyi hedefleyen Bakanlık, bu doğrultuda önemli adımlar atıyor. Bu alanda, Türkiye’de veri işleme ve yüksek başarımlı hesaplama kapasitesini artırmak için “Yapay Zeka Süper Bilgisayar Yatırım Programı” öncelikli olarak ele alındı.
Türkiye’nin “Süper Bilgisayarları” TÜBİTAK bünyesinde devreye alındı
Bakanlığın desteklediği Süper Bilgisayar Yatırım Programı çerçevesinde, Türkiye’nin en yüksek kapasiteli süper bilgisayarı ARF, TÜBİTAK bünyesinde devreye alındı. 80 binden fazla işlemci çekirdeği, 312 GPU kartı ve 14 Petabayt yüksek başarımlı depolama alanına sahip olan ARF, bilimsel çalışmalar için büyük bir fırsat sunuyor. Bu süper bilgisayar, üst seviye 40 bin dizüstü bilgisayarın sağlayacağı hesaplama gücüne yakın bir kapasiteye sahip.
Şimdi ise ARF süper bilgisayarıyla entegre edilmek üzere bir kuantum bilgisayar alımı planlanıyor. Bu yeni kuantum bilgisayar, süper iletken kubitlere dayalı bir mimariye sahip olacak ve en az 20 fiziksel süper iletken kubit içerecek.
Üniversiteler, kamu ve özel sektörün yapay zeka teknolojileri geliştirmesi ve bunlara uyum sağlaması adına, ARF’ın kullanımının yaygınlaştırılması için yeni politika ve mekanizmaların oluşturulması bekleniyor. Böylece Türkiye’nin yapay zeka alanında atılım yapması planlanıyor.
Özel sektör, kamu ve üniversitelere…
ARF, ayrıca “Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı” (TRUBA) kapsamında, özel sektör, kamu ve üniversitelere yüksek performanslı hesaplama kapasitesi sağlamak amacıyla kullanılmakta. ARF, sıvı soğutma teknolojisine sahip bir sistem olarak, Türkiye’de iklim modelleme, biyoteknoloji, temel bilimler ve tıp gibi alanlarda araştırmalara olanak tanıyor.
TÜBİTAK ayrıca, Türkiye’nin teknoloji ve araştırma ekosistemine katkı sağlamak amacıyla, EuropHPC Programı kapsamında İspanya’daki MareNostrum5 süper bilgisayarına erişim imkanı sunuyor. MareNostrum5, Kasım 2024’te açıklanan Top500 listesinde 35. sırada yer aldı.
Bakanlık, ayrıca ARF süper bilgisayarının ikinci fazı olan yeni yapay zeka kümesi ARF-ACC’yi de devreye almayı hedefliyor. Bu sistem, yapay zeka teknolojileriyle çalışan araştırmacılara önemli hesaplama kaynakları sunacak.