ANKARA-BHA
ABD’deki bilim insanları, agresif seyreden meme kanseri türlerine karşı “akıllı bomba” olarak tanımlanan yeni bir tedavi yöntemi geliştirdi. Işığa duyarlı kimyasal bileşiklerin kullanıldığı fotodinamik terapi (PDT) yöntemiyle kanser hücrelerinin etkili bir şekilde yok edilmesi sağlandı.
MSU’dan biyokimya profesörü Sophia Lunt ve kimya mühendisliği profesörü Richard Lunt’un öncülüğünde geliştirilen bu yeni yöntemde, “siyanin-karboran tuzları” adı verilen bileşikler kullanılıyor. Bu bileşiklerin, fareler üzerinde yapılan deneylerde metastatik meme kanseri hücrelerini hedef alarak yok ettiği ve minimum yan etkiyle çalıştığı bildirildi.
Fotodinamik terapide yeni dönem
Dr. Sophia Lunt, “Yenilikçi siyanin-karboran tuzlarımız, agresif meme kanseri hastaları için daha az yan etkiye sahip hedefe yönelik bir tedavi seçeneği sunuyor. Bu araştırmanın daha güvenli ve etkili tedavi yöntemlerinin önünü açacağına inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
Fotodinamik terapi sürecinde, ışığa duyarlı bileşikler vücuda veriliyor ve bu maddeler doğrudan kanser hücrelerinde birikiyor. Ardından vücuda uygulanan yakın kızılötesi (infrared) ışık sayesinde bu bileşikler aktive edilerek kanser hücreleri yok ediliyor. Bu işlem sırasında sağlıklı hücreler zarar görmüyor.
MSU araştırmacılarından Dr. Hyllana Medeiros, mevcut PDT yöntemlerinde kullanılan kimyasalların uzun süre vücutta kaldığını ve bu nedenle hastaların tedaviden sonra aylarca doğrudan ışığa maruz kalmaması gerektiğini belirtti. “Yeni bileşikler bu sorunu ortadan kaldırıyor. Sadece kanser hücrelerine yerleşiyor ve etkili tedavi sağlıyor” dedi.
Geniş çaplı kullanım potansiyeli
Araştırmanın ilk yazarı MSU yüksek lisans öğrencisi Amir Roshanzadeh ise, geliştirilen yöntemin sadece meme kanseriyle sınırlı kalmayıp, diğer kanser türlerinin tedavisinde de umut vadettiğini söyledi. “Bu çalışma aynı zamanda hedefe yönelik ilaç taşıma teknolojileri için de yeni bir kapı aralıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Projenin ortak yürütücülerinden Prof. Richard Lunt ise, bu tür çok disiplinli işbirliklerinin kanser gibi karmaşık problemlerin çözümünde kritik öneme sahip olduğunu vurguladı. “Kanser biyolojisi, kimya ve malzeme biliminin birleşimiyle böylesi yenilikçi çözümler mümkün hale geliyor” dedi.
Araştırmacılar, yeni geliştirilen bu yöntemin ilerleyen süreçte diğer kanser türleri üzerinde de test edilmesi için çalışmalarını sürdürüyor.